พูดถึงเรื่องของอาชีพในอนาคต คงเป็นที่กังวลของใครหลาย ๆ คนเพราะหากจะต้องทำงานสักอาชีพหนึ่ง เราก็อยากจะอยู่กับงานที่ทำไปหลาย ๆ ปี ทำให้ต้องมองอนาคตว่าแล้วอาชีพในอนาคตอาชีพใดในประเทศไทยที่จะสามารถเป็นอาชีพที่ต้องการและสามารถอยู่ได้ภายใต้ความเปลี่ยนแปลงของโลก

               จากข้อมูลของ World Economic Forum มีการวิเคราะห์ถึงอาชีพในอนาคต ซึ่งมีความต้องการตลาดแรงงานไว้ว่า ทักษะที่จำเป็นต่อโลกอนาคตนั้นจะเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม โดยมีค่าเฉลี่ยของแรงงานอายุน้อยที่จะเติบโตไปเพื่อทำงานอย่างเต็มตัวนั้นจะลดลงและมีสังคมผู้สูงอายุที่กว้างมากขึ้น

               มีการสำรวจที่น่าสนใจ โดยได้มีการสำรวจองค์กรในช่วงที่ต้องเผชิญกับสถานการณ์โควิดว่ามีแนวโน้มทิศทางในการจ้างงานต่อไปอย่างไรบ้าง ซึ่งองค์กรส่วนใหญ่ปรับเปลี่ยนเป็นรูปแบบดิจิทัลกันมากขึ้น ลดการใช้แรงงานที่ไม่จำเป็นลง และทำให้เห็นว่ามีตำแหน่งงานหรือส่วนงานที่ไม่มีความจำเป็นอยู่ด้วยเช่นกัน

               คาดการไว้ว่าอาชีพที่จบมามีงานทำแน่นอนเลยก็จะเป็นพวก Data Analyst และกลุ่ม Digital Marketing Specialist เป็นต้น ซึ่งกลุ่มงานที่คาดว่าจะมีความต้องการในตลาดลดลงเลย เช่น พนักงานที่ต้อง Key ข้อมูลต่าง ๆ, Administrator เป็นต้น

               ซึ่งเป็นการคาดการจากสถานการณ์ของบริษัทองค์กรที่มีมุมมองและความต้องการตำแหน่งจากปัจจุบัน ซึ่งมีการวิเคราะห์ว่าหากบุคลากรสร้าง Value ให้ตัวเองได้ จะทำให้มีความต้องการเพิ่มสูงขึ้น แม้ว่าจะอยู่ในตำแหน่งงานที่มีความต้องการลดลงก็ตาม

🔍 แนวโน้มสำคัญของ ตลาดแรงงานไทย

1. ความต้องการแรงงานทักษะสูงเพิ่มขึ้น

• อุตสาหกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศ (IT), ปัญญาประดิษฐ์ (AI), การวิเคราะห์ข้อมูล (Big Data), ความปลอดภัยไซเบอร์ และการพัฒนาแอปพลิเคชัน กำลังเติบโตอย่างต่อเนื่อง โดยมีความต้องการแรงงานที่มีทักษะเฉพาะทางสูงขึ้นอย่างชัดเจน

2. การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ

• ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ ส่งผลให้ความต้องการแรงงานในภาคบริการสุขภาพ เช่น แพทย์ พยาบาล นักกายภาพบำบัด และผู้ดูแลผู้สูงอายุ เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

3. การเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างอาชีพ

• อาชีพที่ใช้ทักษะซ้ำ ๆ หรือสามารถถูกแทนที่ด้วยเทคโนโลยี เช่น งานในสายการผลิตหรือบริการที่ไม่ต้องใช้ทักษะเฉพาะ กำลังเผชิญกับความเสี่ยงจากการถูกแทนที่ด้วยระบบอัตโนมัติและ AI

อาชีพที่มีแนวโน้มเติบโต

• สายงานเทคโนโลยีและดิจิทัล: นักพัฒนาซอฟต์แวร์, วิศวกร AI, นักวิเคราะห์ข้อมูล, ผู้เชี่ยวชาญด้านความปลอดภัยไซเบอร์
• สายงานสุขภาพ: แพทย์, พยาบาล, นักกายภาพบำบัด, ผู้ดูแลผู้สูงอายุ
• สายงานโลจิสติกส์และขนส่ง: พนักงานขับรถส่งของ, ผู้จัดการโลจิสติกส์
• สายงานการตลาดดิจิทัล: นักการตลาดออนไลน์, ผู้เชี่ยวชาญ SEO/SEM, นักวิเคราะห์พฤติกรรมผู้บริโภค

🧠 ทักษะที่ ตลาดแรงงานไทย ต้องการ

🔧 ทักษะเฉพาะทาง (Hard Skills) ที่เป็นที่ต้องการ

1. ทักษะด้านเทคโนโลยี
   • การเขียนโปรแกรม (Python, Java, JavaScript)
   • การพัฒนาแอป/เว็บ (Full-stack Development)
   • ปัญญาประดิษฐ์ (AI), การเรียนรู้ของเครื่อง (Machine Learning)
   • วิทยาการข้อมูล (Data Science) และการวิเคราะห์ข้อมูล (Data Analytics)
   • ความปลอดภัยไซเบอร์ (Cybersecurity)
   • การใช้งานระบบ Cloud (เช่น AWS, Azure, Google Cloud)
2. ทักษะด้านดิจิทัลอื่น ๆ
   • Digital Marketing (SEO, SEM, Social Media Marketing)
   • E-commerce & UX/UI Design
   • การใช้เครื่องมือ BI เช่น Power BI, Tableau
3. ทักษะด้านสุขภาพและสังคม
   • การพยาบาล, ดูแลผู้สูงอายุ
   • นักจิตวิทยา, นักกิจกรรมบำบัด
   • ผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพจิตและสุขภาวะ
4. ทักษะด้านโลจิสติกส์และห่วงโซ่อุปทาน
   • การวางแผนซัพพลายเชน
   • การจัดการคลังสินค้าและการขนส่ง
5. ทักษะด้านวิศวกรรมและอุตสาหกรรม
   • วิศวกรรมหุ่นยนต์ (Robotics)
   • วิศวกรรมระบบอัตโนมัติ (Automation Engineering)
   • วิศวกรรมพลังงานทดแทน

💡 (Soft Skills) ที่ตลาดแรงงานให้ความสำคัญ

1. การคิดเชิงวิเคราะห์และการแก้ปัญหา (Analytical Thinking & Problem Solving)
   • สามารถวิเคราะห์สถานการณ์ได้อย่างลึกซึ้ง และแก้ไขปัญหาอย่างมีเหตุผล
2. ความสามารถในการปรับตัวและเรียนรู้เร็ว (Adaptability & Lifelong Learning)
   • พร้อมเปิดรับการเปลี่ยนแปลง และเรียนรู้ทักษะใหม่อย่างต่อเนื่อง
3. ความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรม (Creativity & Innovation)
   • คิดนอกกรอบ สร้างแนวคิดหรือผลิตภัณฑ์ใหม่ ๆ
4. การสื่อสารและการทำงานเป็นทีม (Communication & Collaboration)
   • ทำงานร่วมกับผู้อื่นได้ดี โดยเฉพาะในสภาพแวดล้อมที่หลากหลาย
5. ภาวะผู้นำและการตัดสินใจ (Leadership & Decision Making)
   • ความสามารถในการนำทีม และตัดสินใจอย่างมีประสิทธิภาพ
6. ความฉลาดทางอารมณ์ (Emotional Intelligence – EQ)
   • เข้าใจและบริหารจัดการอารมณ์ตนเองและผู้อื่นได้ดี

อาชีพที่ต้องใช้ทักษะเหล่านี้

✅ ข้อเสนอแนะเพื่อการปรับตัว

• การพัฒนาทักษะอย่างต่อเนื่อง: แรงงานควรลงทุนในการเรียนรู้ทักษะใหม่ ๆ โดยเฉพาะในด้านเทคโนโลยีและการวิเคราะห์ข้อมูล.
• การส่งเสริมการศึกษาในสาขา STEM: ภาครัฐและภาคการศึกษาควรสนับสนุนการเรียนการสอนในสาขาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ เพื่อเตรียมแรงงานให้พร้อมสำหรับตลาดในอนาคต.
• การสร้างระบบนิเวศที่สนับสนุนการเรียนรู้ตลอดชีวิต: การพัฒนาแพลตฟอร์มการเรียนรู้ออนไลน์ การฝึกอบรมในสถานที่ทำงาน และการรับรองทักษะผ่าน micro-credentials จะช่วยให้แรงงานสามารถปรับตัวได้อย่างรวดเร็ว.