การ สอนลูกแบบชาวยิว และเลี้ยงลูกของชาวยิวเป็นที่รู้จักว่ามีแนวทางที่เข้มแข็งและชัดเจนในการปลูกฝังค่านิยม ความรู้ และความรับผิดชอบให้กับลูก ตั้งแต่วัยเยาว์ ซึ่งเชื่อว่ามีส่วนทำให้ชาวยิวประสบความสำเร็จสูงในหลายด้าน เช่น การศึกษา ธุรกิจ วิทยาศาสตร์ และศิลปะ ต่อไปนี้คือแนวทางหลัก ๆ ที่ชาวยิวนิยมใช้ในการสอนลูก

1. ให้ความสำคัญกับการศึกษา

• เรียนรู้ตลอดชีวิต: ชาวยิวปลูกฝังให้ลูกเห็นคุณค่าของการเรียนรู้ ไม่ใช่แค่เพื่อสอบ แต่เพื่อพัฒนาตัวเองและเข้าใจโลก
• อ่านหนังสือตั้งแต่เล็ก: เด็กยิวมักถูกเล่านิทาน อ่านหนังสือ หรือสอนให้รักการอ่านตั้งแต่ยังพูดไม่คล่อง
• การตั้งคำถามเป็นสิ่งดี: ชาวยิวสอนลูกให้ “คิดวิเคราะห์” และกล้าถาม แม้กระทั่งเรื่องศาสนาและผู้ใหญ่

2. ปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม

• สอนด้วยคัมภีร์ (Torah): ใช้เรื่องราวจากศาสนายูดาย (ยิว) เป็นตัวอย่างในการสอนความถูกผิด ความเมตตา ความอดทน
• ช่วยเหลือผู้อื่น (Tzedakah): สอนให้รู้จักการแบ่งปัน และช่วยคนที่ลำบากกว่าเสมอ

3. ส่งเสริมความรับผิดชอบตั้งแต่เด็ก

• มีหน้าที่ภายในบ้าน: แม้แต่เด็กเล็กก็จะมีหน้าที่ เช่น เก็บของ ล้างจาน ดูแลน้อง
• Bar/Bat Mitzvah: เมื่อเด็กอายุ 12-13 ปี จะมีพิธีที่ให้ตระหนักถึงการเป็น “ผู้ใหญ่ทางศีลธรรม” ซึ่งต้องรับผิดชอบต่อการกระทำของตนเอง

4. เน้นครอบครัวและชุมชน

• ทานอาหารร่วมกัน: มื้อเย็นหรือวันศุกร์ (Shabbat) เป็นเวลาที่ครอบครัวจะร่วมกันพูดคุย แลกเปลี่ยน และสอนลูกผ่านประสบการณ์
• เคารพผู้ใหญ่: มีวัฒนธรรมในการให้เกียรติผู้ปกครอง ครู และผู้มีความรู้

5. ให้ลูกเจอปัญหาแล้วแก้เอง

• ไม่ทำให้ทุกอย่างง่าย: พ่อแม่ยิวมักไม่แก้ปัญหาให้ลูกทันที แต่จะตั้งคำถามให้ลูกคิดหาทางออกเอง
• ล้มแล้วลุก: ปลูกฝังแนวคิดว่า “ความล้มเหลวคือครู” และให้กำลังใจเมื่อผิดพลาด

6. การบริหารการเงิน

• สอนเรื่องเงินตั้งแต่เล็ก: เช่น ให้เงินค่าขนมประจำสัปดาห์ และสอนให้จัดสรร ใช้ ออม และทำบุญ (แบ่งเงินเป็น 3 ส่วน)
• ไม่ตามใจเรื่องฟุ่มเฟือย: เน้นความคุ้มค่า และการลงทุนในสิ่งที่ให้ผลในระยะยาว เช่น การศึกษา